រូបវិទ្យា

ទំនាក់ទំនង សីតុណ្ហភាពដាច់ខាត និងសីតុណ្ហភាពគិតជាសែលស្យ៊ុស `T = t + 273.15 `

ដែល​ `T` ជាសីតុណ្ហភាពដាច់ខាត `(K), t` ជាសីតុណ្ហភាពសែលស្យ៊ុស `(°C)`

សម្ពាធនៃឧស្ម័នសមាមាត្រនឹងចំនួនម៉ូលេគុលក្នុងមួយខ្នាតមាឌនិង តម្លៃមធ្យមនៃថាមពលស៊ីនេទិចរបស់ម៉ូលេគុល `P= frac{2}3(frac{N}V)K_(av)= frac{2}3( frac{N}V )frac{1}2m_o(v^2)_(av)`

ដែល​ `P `ជាសម្ពាធឧស្ម័ន `(Pa), N `ជាចំនួនម៉ូលេគុលនៃឧស្ម័ន, `V` ជាមាឌធុង` (m^3), m_o `ជាម៉ាសរបស់ម៉ូលេគុលឧស្ម័ន នីមួយៗ​ `(kg), v `ជាល្បឿនរបស់ម៉ូលេគុលឧស្ម័ន (m/s)

ឧស្ម័នបរិសុទ្ធ `n` ម៉ូលមានសម្ពាធ `P,` មាឌ` V` និងសីតុណ្ហភាព` T` នោះសមីការភាពនៃឧស្ម័នបរិសុទ្ធគឺ ` PV=Nk_BT=nRT`

ដែល​ `P `ជាសម្ពាធឧស្ម័ន `(Pa), V` ជាមាឌធុង` (m^3), T `ជាសីតុណ្ហភាពដាច់ខាត `(K), k_B` ជាថេរបុលស្មាន់ `k_B=1.38 times 10^(-23) `J/K,` n `ជាចំនួនម៉ូលឧស្ម័ន `(mol), R` ជាថេរសកលនៃឧស្ម័ន R = 8.31J / (mol.K), `N `ជាចំនួន ម៉ូលេគុលនៃឧស្ម័ន

ទំនាក់ទំនងរវាងចំនួនម៉ូលឧស្ម័ន `n` និងម៉ូលេគុលឧស្ម័ន ` N` គឺ `n= N/N_A` ដែល​ `N_A` ជាចំនួនអាវូកាដ្រូ `c= 6.022 times 10^(23) ` ម៉ូលេគុល /mol

ទំនាក់ទំនងរវាងថេរបុលស្មាន់ `k_B` និងថេរសកលនៃឧស្ម័ន `R` គឺ `R = k_BN_A`

តម្លៃមធ្យមនៃថាមពលស៊ីនេទិចនៃម៉ូលេគុលនីមួយៗគឺ

`K_(av)= (1/2m_ov^2)_(av)= 3/2 k_BT`

ដែល​ `K_(av)` តម្លៃមធ្យមនៃថាមពលស៊ីនេទិចនៃម៉ូលេគុលនីមួយៗ `(J), T` ជាសីតុណ្ហភាពដាច់ខាត `(K)`

ថាមពលស៊ីនេទិចសរុប n ម៉ូល នៃឧស្ម័នគឺ

`K_(av)= 3/2NK_BT= 3/2nRT `

ដែល​ K ជាថាមពលស៊ីនេទិចសរុប (J)

ល្បឿនប្រសិទ្ធ ឬ ឬសការេមធ្យមនៃល្បឿនការេ របស់ម៉ូលេគុលឧស្ម័ន

`v_(ms)=sqrt{ (V^2)_(av)} = sqrt{(3k_BT)/m}= sqrt{(3RT)/M}`

ដែល​ `v_(ms)` ជាល្បឿនប្រសិទ្ធរបស់​ម៉ូលេគុលឧស្ម័ន ​(m/s), m ជាម៉ាសមួយម៉ូលេគុលឧស្ម័ន `(kg), M` ជាម៉ាសម៉ូល (kg/mol)

ទំនាក់ទំនងរវាង ម៉ាសមួយម៉ូលេគុលឧស្ម័ន `m` និងម៉ាសម៉ូល `M `គឺ` M= m_o times N_A `

ទំនាក់ទំនងរវាង សម្ពាធគិតជាប៉ាស្កាល់ `(Pa) `និងសម្ពាធគិតជាអាត់ម៉ូស្វ៊ែ`(atm)`គឺ `1atm = 1.013 times 10^5 Pa`

ច្បាប់ទីមួយទែម៉ូឌីណាមិច

កម្តៅដែលស្រូបដោយប្រព័ន្ធស្មើនឹងផលបូកកម្មន្តដែលបានធ្វើដោយប្រព័ន្ធ និងបម្រែបម្រួលថាមពលក្នុងនៃប្រព័ន្ធ។

`Q= Delta U + W`

ដែល​ `Q` ជាកម្តៅស្រូបដោយប្រព័ន្ធគិតជា `(J), Delta U `ជាបម្រែបម្រួលថាមពលក្នុងនៃប្រព័ន្ធ​ `(J), W` ជាកម្មន្តដែលបានបង្កើតឡើងដោយប្រព័ន្ធ`(J)`

ច្បាប់ទីមួយទែម៉ូឌីណាមិច ចំពោះលំនាំពិសេសៗបី

ថាមពលក្នុង n ម៉ូល នៃឧស្ម័នបរិសុទ្ធម៉ូណូអាតូម

`U= 3/2nRT`

ដែល​ `U` ជាថាមពលក្នុងគិតជា `(J), n` ជាចំនួនម៉ូលឧស្ម័ន `(mol), T` ជាសីតុណ្ហភាពដាច់ខាត `(K), R` ជាថេរសកលនៃ ឧស្ម័ន R = 8.31J / (mol.K)

បម្រែបម្រួលថាមពលក្នុង n ម៉ូលនៃឧស្ម័នបរិសុទ្ធម៉ូណូអាតូម

`∆U= 3/2nR∆T= 3/2nR(T_f-T_i)`

ដែល TF ជាសីតុណ្ហភាពស្រេចរបស់ឧស្ម័ន (K), Ti ជាសីតុណ្ហភាពដើមរបស់ឧស្ម័ន (K)

តុល្យការថាមពល `Q_h= Q_c+W`

ទិន្នផលកម្តៅនៃម៉ាស៊ីន `​e= W/Q_h`

កម្មន្តដែលឧស្ម័នធ្វើ `W= Q_h- Q_c`

ទិន្នផលកម្តៅនៃម៉ាស៊ីនស ​ `e= W/Q_h=(Q_h-Q_c)/Q_h=1- Q_c/Q_h` ដែល `Q_h` ជាបរិមាណកម្តៅបានពីប្រភពក្តៅផ្តល់ឱ្យម៉ាស៊ីន​​ (ថាមពលសរុប) (J), `Q_c` ជាបរិមាណកម្តៅដែលបំភាយទៅ ប្រភពត្រជាក់ឬមជ្ឈដ្ធានក្រៅ (បរិមាណកម្តៅមិនបានការ) (J), W ជាកម្មន្តដែលឧស្ម័នធ្វើ (បានការ) (J)

ទ្រឹស្តីបទកាកណូ - បើម៉ាស៊ីនមួយដំណើរការរវាងធុងពីរ ដែលមានសីតុណ្ហភាពថេរមានទិន្នផលអតិបរិមា ដំណើរនេះមានភាពរេវែស៊ីប ហើយម៉ាស៊ីនទាំងអស់ដំណើរការនៅចន្លោះសីតុណ្ហភាពដូចគ្នាមានទិន្នផលដូចគ្នា `e=1- Q_c/Q_h =1- T_c/T_h`

ផលធៀប​ ` Q_c/Q_h = T_c/T_h ` ដែល `T_h` ជាសីតុណ្ហភាពប្រភពក្តៅ (K), `T_C` ជាសីតុណ្ហភាពប្រភពត្រជាក់ (K)

តុល្យការថាមពល

`Q_h= W_M+Q_(c1)`

`W_M=W_U+Q_(c2)`

ដែល `W_M` ជាកម្មន្តមេកានិចគិតជាស៊ូល​​ (J), `W_U` ជាកម្មន្តបានការ គិតជាស៊ូល​​ (J), `Q_(c1)` ជាបរិមាណកម្តៅដែលបំភាយទៅ ប្រភពត្រជាក់ឬមជ្ឈដ្ធានក្រៅ (បរិមាណកម្តៅមិនបានការ) (J), Q_(c2) ជាបរិមាណកម្តៅដែលបាត់បង់ដោយសារកកិត (បរិមាណកម្តៅមិនបានការ) (J)

• ទិន្នផលកម្តៅនៃម៉ាស៊ីន `e_c= W_M/Q_h`

• ទិន្នផលគ្រឿងបញ្ជូន ឬទិន្នផលមេកានិច `e_M= W_U/W_M`

• ទិន្នផលបានការនៃម៉ាស៊ីន `e= W_U/Q_h= W_U/W_M times W_M/Q_h= e_M times e_c`

សំណង់ប្រេណែល

សមីការនៃចលនាស៊ីនុយសូអ៊ីតមានរាង

`y= asinsin (ωt+∅) `

ដែល y ជាអេឡុងកាស្យុង (m), ωt+∅ ជាផាសនៅខណះ (t), a ជាអំព្លីទុត​ (m), ជាពុលសាស្យុង (rad/s),​ ∅ ជាផាសដើម​ (rad)

ផលបូកអនុគមន៍ស៊ីនុយសូអ៊ីតពីរ

`y_1= a_1sin (ωt+∅_1)` ​​ និង​ `y_2= a_2sin (ωt+∅_2)`

តាមគោលការណ៍តម្រួត `y=y_1+ y_2=asin (ωt+∅)`

• ផលសងផាស `∆∅=∅_2-∅_1`

• អំព្លីទីត​ `a=sqrt{a_1^2+a_2^2+2a_1a_2cos(∅_2-∅_1)} `

• ផាសដើមរបស់រលកតម្រួត `= (a_1sin ∅_1+a_2sin ∅_2) / ( a_1cos ∅_1+ a_2cos ∅_2) `

• ផលបូកអនុគមន៍ស៊ីនុយសូអ៊ីតច្រើនជាងពីរ

តាម​គោលការណ៍តម្រួតនៃរលកយើងបាន

`y=y_1+y_2+y_3+…+y_n= asinsin(ωt+∅) `

អំព្លីទីត `a=sqrt{a_x^2+a_y^2} `

ដែល​​ `a_x=a_1coscos∅_1+ a_2coscos∅_2+…+a_ncoscos∅_n` និង `a_y=a_1sinsin∅_1+a_2sinsin ∅_2 +…+a_nsinsin∅_n`

ផាសដើមរបស់រលកតម្រួត `tantan∅_o = |a_y|/|a_x| `

សម្គាល់

• `a_y>0, a_x>0 ⇒ ∅ = ∅_o (I)`

• `a_y>0, a_x < 0 ⇒ ∅ = π - ∅_o (II)`

• `a_y < 0, a_x < 0 ⇒ ∅= π - ∅_o (III)`

• `a_y < 0, a_x > 0 ⇒ ∅= - ∅_o (IV)`

ទីតាំងពោះរបស់រលកជញ្ជ្រុំត្រង់ទីតាំងពោះជាទីតាំងដែលមានអំព្លីទុតអតិបរិមា `2Asinsinkx ` មានតម្លៃអតិបរិមាលុះត្រាតែ ` sinsinkx =±1 `

⇒ `kx=π/2, 3π/2, 5π/2,…`

⇒ ` x=λ/4, (3λ)/4, (5λ)/4,…=(nλ)/4` ជាទីតាំងពោះ (អំព្លីទុតអតិបរិមា) ដែល `n = 1,3,5,7, …`

ទីតាំងថ្នាំងរបស់រលកជញ្ជ្រុំ

ត្រង់ទីតាំងជាទីតាំងដែលមានអំព្លីទុតសូន្យ

`2Asinsin kx=0`

`sin kx=0 `

`⇒ kx=0, π,2π, 3π, …`

` ⇒ x=0,λ/2, λ, (3λ)/2,…=(nλ)/2` ជាទីតាំងថ្នាំង (អំព្លីទុតស្មើរសូន្យ) ដែល `n = 0,1,2,3,4,5, …`

ដែនម៉ាញេទិចនៃចរន្តត្រង់

ដែនម៉ាញេទិចនៃចរន្តវង់ (កាំ R)

ដែនម៉ាញេទិចនៃសូលេណូអ៊ីត `(l≥​5R)` សូលេណូអ៊ីត (បូប៊ីនវែង) `B= μ_onI=μ_oN/lI`

របៀបរកចំនួនស្ពៀ N (តាមប្រវែងសូលេណូអ៊ីត l)

• ករណីមិនគិតកម្រាសអ៊ីសូឡង់ស្រោបខ្សែ

  `l=N times d ⟹ N = l/d` ដែល d ជាអង្កត់ផ្ចិតខ្សែចម្លង គិតជា (m)

• ករណីខ្សែស្រោបដោយអ៊ីសូឡង់ដែលមានកម្រាស់ e

  `l=N times (d+2e)⟹N=l/(d+2e)`

• ករណីខ្សែស្រោបដោយអ៊ីសូឡង់ដែលមានកម្រាស់ e ហើយរុំច្រើនស្រទាប់ ឬច្រើនជាន់

  `N=(l times x)/(d+2e)`

  ដែល B ជាដែនម៉ាញេទិច (T), I ជាអាំងតង់ស៊ីតេចរន្តអគ្គិសនី (A), R ជាកាំសូលេណូអ៊ីត (m), D ជាអង្កត់ផ្ចិតសូលេណូអ៊ីត (m), l ជាប្រវែងសូលេណូអ៊ីត (m), N ជាចំនួនស្ពៀ, d ជាអង្កត់ផ្ចិតខ្សែចម្លង (m), n ជាចំនួនស្ពៀក្នុងមួយម៉ែត្រ, e ជាកម្រាសអ៊ីសូឡង់ (m), x ជាចំនួនស្រទាប់ ឬជាន់

• ប្រវែងខ្សែចម្លងដែលរុំជាសូលេណូអ៊ីត l'=2πRN

• កម្លាំងអេឡិចត្តូម៉ាញេទិច ` vec(F) =vec(Il)times vec(B)`

ម៉ូឌុលកម្លាំងអេឡិចត្រូម៉ាញេទិច `F=IlBsinsinteta `

ដែល B ជាដែនម៉ាញេទិច (T), I ជាអាំងតង់ស៊ីតេចរន្តអគ្គិសនី (A), l ជាប្រវែងសូលេណូអ៊ីត (m), F ជាកម្លាំងមានអំពើលើខ្សែចម្លង (N)

• បើសិនជាខ្សែចម្លងកែងនឹង `vec(B)(θ=90^0)` គេបានម៉ូឌុលកម្លាំងអេឡិចត្រូម៉ាញេទិច `F=IlB`

• ខ្សែចម្លងវែង l ត្រង់ពីរស្របគ្នា ស្ថិតនៅចម្ងាយពីគ្នា a ហើយឆ្លងកាត់ដោយចរន្តរៀងគ្នា `I_1` និង `I_2` នោះកម្លាំងដែលខ្សែចម្លងទាំងពីរមានអំពើលើគ្នាគឺ `F_(12)=F_(21)=(μ_oI_1I_2)/(l2πa)`

ដែល l ជាប្រវែងខ្សែចម្លងត្រង់ `(m), I_1, I_2` ជាអាំងតង់ស៊ីតេចរន្តឆ្លងកាត់ខ្សែចម្លងទី១ និងខ្សែចម្លងទី២រៀងគ្នា (A), a ចម្ងាយរវាងខ្សែចម្លងទី១ និងខ្សែចម្លងទី២ (m)

• កម្លាំងអេឡិចត្រូម៉ាញេទិច

  - កាលណាផង់ផ្ទុកបន្ទុកអគ្គីសនី q ផ្លាស់ទីក្នុងដែនម៉ាញេទិច `vec(B)` ដោយល្បឿន` vec(v), alpha =(vec(v) ,vec(B))` នោះផង់រងនូវកម្លាំងអេឡិចត្រូម៉ាញេទិច `vec(F_m)=q (vec(v)times vec(B))`

  មានម៉ូឌុល `F_m= |q|times v times Bsinsin alpha`

  ករណី `q > 0` នោះ `vec(F_m)` មានទិសដៅដូចមេដៃ

  ករណី `q < 0 `នោះ `vec(F_m)` មានទិសដៅផ្ទុយពីមេដៃ

• ផង់ផ្ទុកបន្ទុកអគ្គីសនី q ផ្លាសទីដោយល្បឿន `vec(v)` ចូលក្នុងដែនម៉ាញេទិច `vec(B)(vec(v) bot vec(B))` នោះចលនាផង់ជាចលនាវង់ស្មើលើរង្វង់ស្មើលើរង្វង់មួយដែលមានកាំ `R=(mv)/(|q|B)`

  ដែល R ជាកាំរង្វង់ចលនាវង់ស្មើរបស់ផង់ (m), v ជាល្បឿនរបស់ផង់ (m/s), q ជាបន្ទុករបស់ផង់ (C), B ជាដែនម៉ាញេទិច (T)

  • ខួបនៃចលនាវង់ស្មើរយះពេលចាំបាច់ដែលផង់ផ្លាស់ទីបានមួយជុំរវង់ពេញ `T=(2πR)/V=(2πm)/|q|B`

  • ប្រេកង់នៃចលនាវង់ស្មើជាចំនួនជុំដែលផង់ផ្លាស់ទីបានក្នុងមួយវិនាទី `N=1/T=(qB)/(2πm)`

  • លំងាកម៉ាញេទិច ` alpha(rad)=l/R=(l|q|B)/(mv_o)`

  • ដេផ្លិចស្យុងម៉ាញេទិច `Z=Dtantanalpha =(Dl|q|B)/(mv_o)`

• ស្ប៊ិចក្រាបអាចឱ្យគេញែកផង់ផ្ទុកអគ្គីសនី ដែលមានបន្ទុកក្នុងមួយខ្នាតនៃម៉ាស ខុសៗគ្នា។ នៅពេលផង់ចេញពីបន្ទប់លំងាក គេបានផលធៀប `|q|/m=(2V)/(B^2R^2)`

ភ្លុចម៉ាញេទិចគឺជាចំនួនខ្សែដែនម៉ាញេទិចឆ្លងកាត់ផ្ទៃដែនម៉ាញេទិចឆ្លងកាត់ផ្ទៃបិទមួយ។ បើអាំងឌុចស្យុងម៉ាញេទិច `vec(B)` បង្កើតបានមុំ `theta` ជាមួយខ្សែកែងនឹងផ្ទៃ នោះភ្លុចម៉ាញេទិចអាចគណនាតាមរូបមន្ត `ϕ=BAcoscostheta`

ដែល `ϕ` ភ្លុចម៉ាញេទិចត្រូវបាន គិតជាវេប៊ែ (Wb), B ជាម៉ូឌុលនៃវិចទ័រ​អាំងឌុចស្យុងម៉ាញេទិច​ `vec(B)`គិតជាតេស្លា (T), A ជាផ្ទៃបិទ ដែលវិចទ័រ​ `vec(B)` ឆ្លងកាត់ `(m^2)`, `theta` ជាមុំផ្គុំឡើងរវាង `vec(B)` ជាមួយខ្សែកែងនឹងផ្ទៃ គិតជាដឺក្រេ (°)

កាលណាភ្លុចម៉ាញេទិចឆ្លងកាត់ផ្ទៃនៃសៀគ្វីដែលមាន​ ស្ពៀ N បម្រែបម្រួល `∆ϕ`ក្នុងរយះពេល ∆t នោះកម្លាំងអគ្គិសនីចលករអាំងឌ្វីឱ្យតាមរូបមន្ត `E=-N(∆ϕ)/(∆t)=-N(ϕ_f-ϕ_i)/(t_f-t_i)` ឬ `|E|=N(|∆ϕ|)/(∆t)=N(|ϕ_f-ϕ_i|)/(t_f-t_i)`

ដែល E ជាកម្លាំងអគ្គិសនីចលករអាំងឌ្វី (V), N ជាចំនួនស្ពឿរបស់របុំខ្សែចម្លង, `ϕ_f` ជាភ្លុចម៉ាញេទិចស្រេច (Wb), `ϕ_i` ជាភ្លុចម៉ាញេទិចដើម (Wb), `t_f` ជារយះពេលស្រេច (s), `t_i` ជារយះពេលដើម (s)

បើរបារខ្សែចម្លងមានប្រវែង l ផ្លាស់ទីដោយល្បឿន `vec(v)` ក្នុងដែនម៉ាញេទិចឯកសណ្ធាន `vec(B)` ដែលមានកម្លាំងអគ្គិសនីចលករអាំងឌ្វីដែលកើតក្នុងខ្សែចម្លងគឺ `|E| = vBlsinsinalpha`

ករណី `vec(v)` កែង `vec(B)` នោះ `alpha = 90° ⇒ sinsinalpha =1`

` |E|=vBl` ហើយ `I= |E|/R=(vBl)/R`

ដែល​ `|E|` ជាកម្លាំងអគ្គិសនីចលករអាំងឌ្វី (V), v ជាល្បឿនរបារពេលផ្លស់ទីកែងនឹងដែនម៉ាញេទិច (m/s), l ជាប្រវែងរបារខ្សែចម្លង (m), R ជារេស៊ីស្តង់ខ្សែចម្លង `(Ω)`, I ជាអាំងតង់ស៊ីតេចរន្តអាំងឌ្វី (A)

ជនិតាអគ្គិសនីជាឧបករណ៍ ដែលបំលែងថាមពលមេកានិចដើម្បីផលិតនូវថាមពលអគ្គិសនី។ កន្សោមកម្លាំងអគ្គិសនីចលករ `e(t)=NBAωsinsinωt =E_msinsin ωt` ដែល `E_m​= NBAω` ជាកម្លាំងអគ្គិសនីចលករអតិបរិមាគិតជាវ៉ុល (V) ដែល N ជាចំនួនស្ពៀបូប៊ីន, B ជាអាំងឌុចស្យុងម៉ាញេទិច (T), A ជាផ្ទៃរបស់បូប៊ីន `(m^2)`, `ω` ជាល្បឿនមុំនៃបូប៊ីន (rad/s)

អាំងឌុចស្យុង ជាមេគុណសមមាត្ររវាង `ϕ` និង `i` អាស្រ័យនឹងលក្ខណះធរណីមាត្រនៃសៀគ្វី `ϕ=Li` ដែល `ϕ` ជាភ្លុចម៉ាញេទិច `(Wb), L` ជាអាំងឌុចតង់ គិតជាហង់រី `(H), i` ជាចរន្តអគ្គិសនី `(A)`

កម្លាំងអគ្គិសនីចលករអូតូអាំងឌ្វី ដែលកើតមានក្នុងបូប៊ីនឱ្យដោយកន្សោម `e=-L(∆i)/(∆t) ` ឬ ` e=-L(di)/(dt)`

ដែល `e` ជាកម្លាំងអគ្គិសនីចលការអាំងឌ្វី `(V), L` ជាអាំងឌុចតង់ `(H), i` ជាកន្សោមចរន្តអគ្គិសនី `(A)`

អាំងឌុចតង់នៃសូលេណូអ៊ីតដែលគ្មានស្នូលដែកឱ្យដោយរូបមន្ត

`L= μ_oN^2/lA ` ដែល `A=πR^2=πD^2/4`

ដែល `L` ជាអាំងឌុចតង់ `(H), ϕ`ជាភ្លុចម៉ាញេទិច `(Wb), i `ជាចរន្តអគ្គិសនី `(A), A` ជាផ្ទៃមុខកាត់សូលេណូអ៊ីត `(m^2), l` ជាសូលេណូអ៊ីត `(m), N `ជាចំនួនស្ពៀសូលេណូអ៊ីត,` R` ជាកាំសូលេណូអ៊ីត `(m), D` ជាអង្កត់ផ្ចិតសូលេណូអ៊ីត `(m)`

តង់ស្យុង `V_(AB)`រវាងគោលនៃបូប៊ីន `(r,L)` ឱ្យដោយ `V_(AB)=ri+L(di)/(dt)`

ដែល `r` ជារេស៊ីស្តង់ក្នុងរបស់បូប៊ីន `(Ω), i`ជាកន្សោមចរន្តអគ្គិសនី `(A), L` អាំងឌុចតង់ `(H), V_(AB) `ជាតង់ស្យុង រវាងគោលនៃបូប៊ីន​ `(V)`

សមីការចរន្តអគ្គិសនីនៅខណះ `t`ក្នុងសៀគ្វី `(R,L)`

`i(t)=I_p(1-e^(-t/τ))`

ដែល `I_p=E/R` ជាអាំងតង់ស៊ីតេចរន្តក្នុងរបបអចិន្ត្រៃយ៍ គិតជាអំពែ `(A)`, `τ` ជាថេរពេលក្នុងសៀគ្វី `(R,L) (s), t` ជាខណះពេលមួយ `(s), i(t) `ជាកន្សោមចរន្តអគ្គិសនី `(A)`

ក្នុងករណីបើកកុងតាក់ (ចំហសៀគ្វី) ` i(t)=I_pe(-t/τ) `

ថាមពលម៉ាញេទិច ` E_L` ក្នុងបូប៊ីនមួយដែលមានអាំងឌុចតង់ `L` ឆ្លងកាត់ដោយចរន្តដែលមានអាំងតង់ស៊ីតេចរន្ត` i` ស្មើ `E_L=1/2Li^2`

ដែល ` E_L`ជាថាមពលអេឡិចត្រូម៉ាញេទិចក្នុងបូប៊ីនគិតជាស៊ូល `(J), i` ជាតម្លៃចរន្តអគ្គិសនី `(A), L` ជាអាំងឌុចតង់របស់បូប៊ីន` (H)`

ក្នុងរយះពេលនៃលំយោលអគ្គិសនីស៊េរីមិនថយនៃសៀគ្វី `(L,C)` តង់ស្យុងរវាងគោលនៃកុងដង់សាទ័រគោរពតាមសមីការឌីផេរ៉ង់ស្យែល `d^2V_c/(dt^2)+1/(LC)V_c=0` ឬ ` ddotV_c+1/(LC)V_c=0`

ដែល `L` ជាអាំងឌុចតង់របស់បូប៊ីន` (H), C` ជាកាប៉ាស៊ីតេ របស់កុងដង់សាទ័រ `(F), V_c` ជាកន្សោមតង់ស្យុងរបស់គោលកុងដង់សាទ័រ `(V)`

អនុគមន៍ `V_c(t)=V_mcoscos(ω_ot+φ_o)` ជាចម្លើយរបសើសមីការឌីផេរ៉ង់ស្យែល ` (d^2V_c)/(dt^2)+1/(LC)V_c(t)=0` ហើយ `ω_o=2π/T_o=1/(sqrt(LC))`

ដែល `ω_o` ជាពុលសាស្យុងផ្ទាល់របស់លំយោលអគ្គិសនី (rad/s), `T_o` ជាខួបផ្ទាល់របស់លំយោលអគ្គិសនីដែល `T_o=2πsqrt(LC)` គិតជា​ `(s), V_m `ជាតម្លៃតង់ស្យុងអតិបរិមា (V), `φ_o` ជាផាសដើមរបស់លំយោលអគ្គិសនី (rad)

ប្រេកង់ផ្ទាល់របស់លំយោលអគ្គិសនី `f_0 =1/(2πsqrt(LC)) (Hz)`

ថាមពលកុងដង់សាទ័រ `E_c=1/2CV^2=1/2q^2/C=1/2qV`

ដែល `q `បន្ទុកអគ្គិសនី គិតជាគូឡុំ `(C)`

កន្សោមបន្ទុកនៃកុងដង់សាទ័រ `q(t)=q_mcoscos(2π/T_o+φ_o )` ដែល `q_m` ជាបន្ទុកអតិបរិមារបស់កុងដង់សាទ័រគិតជាកូឡុំ `(C)`

កន្សោមអាំងតង់ស៊ីតេចរន្ត `i(t)= i_mcoscos(2π/T_o+φ_o+π/2)=-i_msinsin(2πT_o/t+φ_o) `

ដែល `i_m `ជាតម្លៃអាំងតង់ស៊ីតេចរន្តអតិបរិមាក្នុងសៀគ្វី `(L,C) `គិតជាអំពែ `(A)`

ទំនាក់ទំនងរវាង អាំងតង់ស៊ីតេចរន្តអតិបរិមា `i_m` និងបន្ទុកអតិបរិមារបស់កុងដង់សាទ័រ `q_m` គឺ `i_m​=q_m2π/T_0=CV_m2π/T_0, qm=CV_m`

ក្នុងករណីសៀគ្វីអ៊ីដេអាល់ `(LC) `ថាមពលនៃសៀគ្វីរក្សាតម្លៃថេរ `E_(LC)=E_L+E_C=1/2Li^2+1/2LV_c^2=`ថេរ

ដែល `E_(LC)` ជាថាមពលសរុបនៃសៀគ្វី `(LC) (J), E_L` ជាថាមពលម៉ាញេទិច ក្នុងបូប៊ីន `(J), E_C`ជាថាមពលអគ្គិសនី ក្នុងដង់សាទ័រ `(J)`

តែកាលណាបើ `V_C=V_L, i=0 `កាលណា បើ `V_C=0, i=i_m` នោះគេអាចសរសេរ `E_(LC)=1/2CV_m^2+1/2Li_m^2`

ចរន្តឆ្លាស់ដែលងាយជាងគេ គឺចរន្តឆ្លាស់ស៊ីនុយសូអ៊ីតដែលមានអាំងតង់ស៊ីតេខណះ `i(t)` នៅខណះ `t` មានកន្សោម ` i(t)=I_msinsin( ωt+φ)`

ដែល `i(t)` ជាកន្សោមចរន្ត, `ω`ជាពុលសាស្យុង (rad/s), `I_m` ជាអំព្លីទុតឬអាំងតង់ស៊ីតេចរន្តអតិបរិមា `(A), φ `ជាផាសដើមរបស់ចរន្តឆ្លាស់ស៊ីនុយសូអ៊ីត `(rad)`

អាំងតុងស៊ីតេចរន្តប្រសិទ្ធនៃចរន្តឆ្លាស់ជាអាំងតង់ស៊ីតេចរន្តជាប់ដែលឆ្លងកាត់រេស៊ីស្តង់ដូចគ្នាហើយក្នុងរយះពេលដូចគ្នាមានភាយបរិមាណកម្តៅស្មើគ្នា គេបាន `I=I_m/sqrt(2)`

ដែល `I` ជាអាំងតង់ស៊ីតេប្រសិទ្ធ `(A), I_m `ជាអំព្លីទុតឬអាំងតង់ស៊ីតេអតិបរិមា` (A)`

កន្សោមតុងស្យុងខណះ មានកន្សោម ` V(t)=V_msinsingωt `

ដែល `V(t)` ជាកន្សោមតុងស្យុង `(V), V_m `ជាតុងស្យុងអតិបរិមា (V)

តង់ស្យុងប្រសិទ្ធ ស្មើនឹងតង់ស្យុងថេរមួយរវាងចុងទាំងពីរនៃរេស៊ីស្តង់ដែលក្នុងរយះពេលដូចគ្នាញុំាងឲ្យមានបរិមាណកម្តៅស្មើគ្នា គេបាន`V=V_m/sqrt(2)`

កំណត់សៀគ្វីមានតែអាំងឌុចតង់សុទ្ធ មានអាំប៉េដង់ `Z_L=Lω` ហើយអាំងតង់ស៊ីតេចរន្ត យឺតផាស `phi/2` ជាតង់ស្យុង

ករណីបូប៊ីនមានរេស៊ីស្តង់ `Z_L=sqrt(R_L^2+(Lω)^2)` ដែល `R_L` ជារេស៊ីស្តង់របស់បូប៊ីន ដែល `Z_L` ជាអាំប៉េដង់បូប៊ីន `(Ω), L` ជាអាំងឌុចតង់បូប៊ីន `(H) `

កំណាត់សៀគ្វីមានតែរេស៊ីស្តង់សុទ្ធ មានអាំប៉េដង់ ` Z_R=R ` ហើយអាំងតង់ស៊ីតេចរន្តនិងតុងស្យង់ស្របផាសគ្នា ដែល `Z_R` ជាអាំប៉េដង់រេស៊ីស្តង់ `(Ω), R` ជារេស៊ីស្តង់របស់រេស៊ីស្តរ `(Ω)`

កំណាត់សៀគ្វីមានតែកុងដង់សាទ័រ មានអាំប៉េដង់` Z_c=1/(Cω) `ហើយអាំងតង់ស៊ីតេចរន្ត លឿនផាស `phi/2` ជាតង់ស្យុង ដែល `Z_c` ជាអាំប៉េដង់កុងដង់សាទ័រសុទ្ធ` (Ω), C` ជាកាប៉ាស៊ីតេរបស់កុងដង់សាទ័រ` (F)`

កំណាត់សៀគ្វី `(RC) `មានរេស៊ីស្តង់ និង កុងដង់សាទ័រតជាស៊េរី មានអាំប៉េដង់` Z=sqrt(R^2+(1/Cω)^2)` ហើយអាំងតង់ស៊ីតេចរន្តលឿនផាសជាងតង់ស្យង់ ដែល `tantanφ =1/(Cω)/R =1(RCω)`

កំណាត់សៀគ្វី `(RL)` មានបូប៊ីន និងរេស៊ីស្តង់ តជាស៊េរី មានអាំប៉េដង់ `Z=sqrt(R^2+(Lω)^2)` ហើយអាំងតង់ស៊ីតេចរន្ត យឺតផាសចាងតង់ស្យុង ដែល tantan φ =Lω/R

កំណាត់សៀគ្វី `(RLC)` មានបូប៊ីន `(L)` កុងដង់សាទ័រ `(C)` និងរេស៊ីស្តង់ `(R)` តជាស៊េរីមានអាំប៉េដង់ `Z=sqrt(R^2+(Lω-1/Cω)^2)`

គម្លាតផាសរវាង អាំងតង់ស៊ីតេចរន្ត និងតង់ស្យុង មានរូបមន្ត `tantanφ =(Lω-1/Cω)/R` ឬ `coscos φ=R/Z `

• បើ `Lω > 1/Cω` ចរន្តយឺតផាសជាងតង់ស្យុង

• បើ `Lω < 1/Cω` ចរន្តលឿនផាសជាងតង់ស្យុង

• បើ `Lω = 1/Cω `ចរន្តស្របផាសជាមួយតង់ស្យុង

ក្នុងសៀគ្វី `(RLC)` រេសូណង់អគ្គិសនីក់តមានកាលណា `Z_L=Z_C⇔Lω=1/Cω` ឬ `LCω^2=1` ដូចនេះ `Z=R, φ=0` អាំងតង់ស៊ីតេចរន្តមានតម្លៃអតិបរិមាហើយ `i(t)` និង `V(t)` ស្របផាសគ្នា

អានុភាពមធ្យមផ្ទេរក្នុងសៀគ្វីមួយជាផលធៀបរវាងថាមពលសរុបនឹងរយះពេលផ្ទេរនោះ ` P=W/t` នាំឲ្យ `P=VIcoscosφ`

ដែល `coscosφ` ជាកត្តាអានុភាព, `P` ជាអានុភាពមធ្យម `(W), W` ជាថាមពលសរុប `(J), VI` ជាអានុភាពទំនង `(W)`

រូបមន្តផលធៀបបំលែងត្រង់ស្វូម៉ាទ័រ `V_2/V_1=n_2/n_1=K`

រូបមន្តផលធៀបបំលែងត្រង់ស្វូម៉ាទ័រអ៊ីដេអាល់ (ទិន្នផល 100%) ` V_2/V_1=n_2/n_1=I_2/I_1=K`

ដែល `V_1` ជាតង់ស្យង់ប្រសិទ្ធនៅរប៊ុំបឋម `(V), V_2` ជាតង់ស្យង់ប្រសិទ្ធនៅរប៊ុំមធ្យម `(V), I_1` ជាអាំងតង់ស៊ីតេចរន្តប្រសិទ្ធនៅរប៊ុំបឋម `(A), I_2` ជាអាំងតង់ស៊ីតេចរន្តប្រសិទ្ធនៅរប៊ុំមធ្យម `(A), n_1` ជាចំនួនស្ពៀនៅរប៊ុំបឋម , `n_2` ជាចំនួនស្ពៀនៅរប៊ុំមធ្យម , `K` ជាផលធៀបបំលែងរបស់ត្រង់ស្វូម៉ាទ័រ

• បើ `K > 1 ` ត្រង់ស្វូម៉ាទ័រនៅះជាប្រដាប់ដំឡើងតង់ស្យុងហៅថា សួកវ៉ុលទ័រ

• បើ `K < 1` ត្រង់ស្វូម៉ាទ័រនៅះជាប្រដាប់បន្ថយតង់ស្យង់ហៅថា ស៊ូវ៉ុលទ័រ

ទិន្នផលត្រង់ស្វូម៉ាទ័រ ឲ្យដោយរូបមន្ត `Rd=Pe_2/Pe_1`

តុល្យភាពអានុភាពនៃត្រង់ស្វូ `Pe_1=Pe_2+P_J` ដែល `Pe_2=V_2V_1` និង `Pe_1=V_1I_1`

ដែល `Pe_2` ជាអានុភាពច្រកចេញនៃត្រង់ស្វូ (នៅរបុំមធ្យម) `(W), Pe_1` ជាអានុភាពច្រកចូលនៃត្រង់ស្វូ (នៅរបុំបឋម) `(W), P_J` ជាអានុភាពខាតបង់ (W)